Đồng hóa, đồng nhất

☰ Tiếng Anh: Identification, Being Identified

Đồng hóa là sự cô lập chủ thể khỏi bản thân một người vì lợi ích của đối tượng mà người đó dùng để ngụy trang bản thân. Ví dụ, việc đồng hóa với người cha trên thực tế có nghĩa là làm theo tất cả các hành vi của người cha, như thể người con chính là người cha mà không phải một nhân cách tách biệt. Đồng hóa khác với phỏng mẫu ở chỗ nó là sự phỏng mẫu vô thức, trong khi phỏng mẫu là việc rập khuôn một cách có ý thức. Phỏng mẫu là một công cụ thiết yếu để hỗ trợ cho việc phát triển tính cách khi còn trẻ. Nó vẫn sẽ có lợi cho đến khi không còn thích hợp nữa hay cản trở sự phát triển theo cách phù hợp với cá thể. Tương tự, đồng hóa có thể có lợi nếu cá nhân vẫn đang không thể tự đi con đường của mình. Nhưng khi xuất hiện một khả năng tốt hơn thì sự đồng hóa sẽ bộc lộ bản chất không lành mạnh của mình bằng cách gây ra những trở ngại to lớn. Những trở ngại này cũng nhiều không kém gì những trợ giúp và hỗ trợ vô thức trước đây. Giờ đây nó có hiệu ứng phân ly, chia tách cá thể thành hai tính cách xa lạ với nhau.

Đồng hóa không phải lúc nào cũng chỉ áp dụng với người mà còn với cả sự vật (ví dụ như một phong trào gì đó, một doanh nghiệp, v.v.) và các chức năng tâm lý. Trên thực tế, việc đồng hóa có ảnh hưởng khá quan trọng đối với các chức năng tâm lý. Sự đồng hóa sẽ dẫn đến việc hình thành một tính cách phụ, theo đó, cá thể đồng nhất với chức năng phát triển tốt nhất của mình đến mức họ cô lập phần lớn hoặc toàn bộ bản thân với tính cách nguyên thủy của mình. Kết quả là tính cá thể thực sự của người đó bị rơi vào vô thức. Đây gần như đã trở thành quy luật đối với những người có một chức năng được biệt hóa ở mức cao. Trên thực tế, nó là giai đoạn chuyển tiếp cần thiết trên con đường hướng tới sự cá thể hóa. 

GnosisVN: Việc đồng nhất với chức năng được biệt hóa ở mức cao hay xảy ra với những diễn viên nổi tiếng và danh nhân. Họ trở nên nổi tiếng vì một đặc tính nào đó và bây giờ họ muốn coi đặc điểm đó như là danh tính của mình. 

Đồng hóa với bố mẹ hoặc những thân nhân gần gũi nhất là hiện tượng bình thường, chừng nào nó còn phù hợp với một danh tính gia đình vốn có. Trong trường hợp này, tốt hơn là không nói đến sự cá thể hóa mà nên nói đến danh tính, một thuật ngữ dùng để mô tả tình huống thực tế. Đồng hóa hóa với các thành viên trong gia đình khác với danh tính ở chỗ nó không phải là hiện tượng vốn có mà là một hiện tượng phụ phát sinh theo cách sau. Khi một cá thể tách ra khỏi danh tính gốc của gia đình, quá trình thích nghi và phát triển khiến anh ta phải đối mặt với những trở ngại không dễ gì để vượt qua. Khi đó sẽ xảy ra sự tích tụ libido, ở đó nó tìm cách để thoái lui [1]. Sự thoái lui tái kích hoạt các trạng thái trước đó, trong đó có trạng thái danh tính gia đình. Sự đồng hóa với các thành viên gia đình tỷ lệ thuận với sự hồi sinh danh tính vốn đã gần được vượt qua. Mọi sự đồng hóa với cá nhân đều diễn ra theo cách này. Sự đồng hóa luôn có mục đích, đó là đạt được lợi thế, loại bỏ vật cản hay xử lý một tác vụ theo cách mà một cá thể khác thường làm.

(Nguồn: Collected Works of C. G. Jung, Volume 6: Psychological Types).

[1] Thoái lui (regression): là một thuật ngữ trong ngành tâm lý học chỉ xu hướng sử dụng những hành vi chưa trưởng thành được hình thành trước đây khi phải đối mặt với những sự kiện căng thẳng.

(Nguồn: APA Psychological Dictionary).

GnosisVN: Hiện tượng thoái lui hay xảy ra với một đứa trẻ trong độ tuổi 4-6 khi gia đình sinh con thứ hai. Trước khi có em thì cả gia đình dành hết tình cảm cho đứa trẻ, nhưng sau đó thì bố mẹ phải dành gần hết thời gian cho em bé. Lúc đó, đứa con lớn cảm thấy cô đơn và ghen tị với em. Nó thấy em thu hút được sự chú ý của mọi người khi đái dầm, khóc, nói ngọng, v.v. và nó bắt chước những hành động đó, mặc dù không còn phù hợp với độ tuổi của nó nữa.


Leave a Reply